Të rinjtë nga diaspora shqiptare shpeshëherë vijnë në Atdheun e prindërve të tyre me ndjenja komplekse nostalgjie dhe inferioriteti.
Ky konfuzion emocionesh mund të formohet nga faktorë të ndryshëm, duke përfshirë identitetin kulturor, integrimin social dhe përvojat e bullizmit ose mos-pranimit në atdheun nikoqir. Këtu janë disa nga sfidat kryesore të cilat duhet të marrë parasysh, nëse duam që t’u lëmë vend atyre të vijnë së paku edhe për ndonjë dekadë:
Trashëgimia kulturore:
Shumë fëmijë nga diaspora shqiptare rriten duke dëgjuar histori nga prindërit e tyre (për aq sa kanë kohë dhe komoditet në jetën e tyre dinamike) për atdheun, traditat dhe zakonet e tyre. Kjo mund të krijojë një ndjenjë të fortë nostalgjie për një vend që mund të mos e kenë përjetuar personalisht.
Ruajtja e gjuhës shqipe brenda familjes dhe komunitetit mund të nxisë një lidhje me rrënjët e tyre, por gjithashtu mund të nxjerrë në pah dallimet midis kulturave të tyre shtëpiake dhe vendore, në vendin ku janë lindur dhe rritur, sfidë e cila paraqet një dualizëm personalitetesh.
Lidhjet familjare:
Vizitat e rregullta në Atdhe ose ndërveprimet me të afërmit mund të përforcojnë ndjenjën e përkatësisë ndaj atdheut të tyre stërgjyshërorë, edhe nëse janë fizikisht largë. Përpjekja për të balancuar trashëgiminë e tyre shqiptare me kulturën e vendit ku jetojnë mund të shpije në ndjenja inferioriteti, veçanërisht nëse ata mendojnë se nuk i përkasin plotësisht asnjërit identitet, ose mund të krijojnë ndjenjë “mbijetese ndaj asimilimit” duke u munduar të mos humbin njërin apo tjetrin identitet, prandaj ata shpeshherë shihet se janë të hutuar kur vijnë këtu në Atdheun e tyre, si dhe mundohen të ikin nga bisedat, përzierja dhe traditat atdhetare, këtë e bëjnë që të mos duken dhe vërehen si ” të huaj” apo se janë larguar shumë nga trashëgimia e prindërve të tyre.
Diskriminimi dhe pabarazitë ekonomike:
Përvojat e racizmit ose ksenofobisë, që jo rrallëherë i përjetojnë në vendin ku kanë lindur ngase edhe atje në sytë e vendorëve jane “auslander” mund të përkeqësojnë edhe më shumë ndjenjat e inferioritetit. Stereotipet negative për “auslanderet” në disa vende mund të kontribuojnë në këto ndjenja, madje të eskalojnë edhe deri në diskriminim dhe segregim.
Betejat ekonomike brenda komuniteteve të emigrantëve mund të çojnë në ndjenja të pamjaftueshmërisë, veçanërisht kur krahasohen me bashkëmoshatarët në vendin e Atdheut të tyre që mund të kenë më shumë burime materiale, andaj edhe ky faktor mund të krijojë ndjenja inferioriteti dhe largimi e tëhuajësimi mbi baza të nihilizmit ekonomik.
Disa mekanizma të cilët ndihmojnë të ruhet kohezioni i diasporës sonë-strategjitë e Integrimit:
Mbështetja e komunitetit:
Komunitetet e forta shqiptare në diasporë mund të ofrojnë një rrjet mbështetës që i ndihmon fëmijët e tyre të mos e harrojnë origjinën dhe Atdheun, si dhe të përforcojnë rrënjët e identitetit deri në palcë. Organizatat kulturore, shkollat gjuhësore dhe manifestimet kulturore mund të përforcojnë aspektet pozitive të identitetit të tyre.
Arsimi:
Edukimi për trashëgiminë e tyre dhe kulturën e vendit të Atdheut mund t’i fuqizojë fëmijët të vlerësojnë prejardhjen e tyre unike dhe të zhvillojnë besimin nacional dhe ideologjik.
Modelet heronjë:
Faktorizimi i individëve të suksesshëm nga diaspora shqiptare në fusha të ndryshme mund të frymëzojë fëmijët dhe të ndihmojë në zbutjen e ndjenjave të inferioritetit.
Shkëmbimi kulturor:
Inkurajimi i shkëmbimit dhe mirëkuptimit kulturor ndërmjet komunitetit shqiptar dhe shoqërisë sonë mund të nxisë respektin reciprok dhe të zvogëlojë ndjenjat e inferioritetit.
Politikat gjithëpërfshirëse:
Institucionet qeveritare dhe joqeveritare duhet të promovojnë politika gjithëpërfshirëse duke pranuar diversitetin miks-kulturor, të krijojnë një mjedis ku fëmijët nga diaspora shqiptare ndihen të vlerësuar dhe të pranuar në Atdheun e të parëve të tyre.
Njohja, studimi dhe pranimi i këtyre emocioneve dhe identiteteve komplekse kërkon mbështetje nga familja, komuniteti, institucionet jo-qeveritare si dhe shoqëria e gjerë për të ndihmuar fëmijët nga diaspora shqiptare të ndërtojnë një ndjenjë pozitive dhe të integruar të identitetit të tyre dualist.
Përgatiti: Dr. Rrahman FERIZI
