Temperaturat në rajonin e detit Barents janë “të jashtëzakonshme ” dhe mund të ndikojnë në motin ekstrem në SHBA dhe Evropë.
Të dhëna të reja kanë shfaqur ritme të jashtëzakonshme të ngrohjes globale në Arktik, deri në shtatë herë më të shpejta sesa mesatarja globale.
Ngrohja po ndodh në veriun e detit Barent, një rajon ku ngritjet e shpejta të temperaturave dyshohet se do të shkaktojnë mot ekstrem në Amerikën e Veriut, Evropë dhe Azi. Studiuesit thanë se ngrohja në këtë rajon është “paralajmërim i hershëm” i asaj që mund të ndodhë në pjesën tjetër të Arktikut.
Shifrat e reja tregojnë se temperaturat mesatare vjetore në zonë po rriten gjatë gjithë vitit deri në 2.7°C në dekadë, me rritje veçanërisht të lartë në muajt e vjeshtës deri në 4°C në dekadë. Kjo e bën veriun e detit Barent dhe ishujt e tij vendin me ngrohjen më të shpejtë të njohur në tokë.
Vitet e fundit janë regjistruar temperatura shumë mbi mesataren në Arktik, me vëzhgues me përvojë që e përshkruan situatën si “të çmendur”, “të çuditshme” dhe “thjesht tronditëse”. Disa shkencëtarë të klimës kanë paralajmëruar se ngjarjet e paprecedenta mund të sinjalizojnë një dobësim më të shpejtë dhe më të papritur të klimës.
Ishte tashmë e njohur se kriza klimatike po shkaktonte ngrohje në të gjithë Arktikun tri herë më shpejtë sesa mesatarja globale, por studimet e reja tregojnë se situata është edhe më ekstreme në vende.
Akulli i detit reflekton mirë dritën e diellit, por po shkrihet. Kjo lejon që oqeani më i errët poshtë të thithë më shumë energji. Shkrirja e akullit të detit do të thotë gjithashtu se ngrohja nuk kufizon më aftësinë e ujërave të ngrohta të detit për të ngrohur ajrin e Arktikut. Sa më shumë akull të humbasë, aq më shumë nxehtësi akumulohet, duke formuar një cikël të reagimit.
“Ne prisnim të shihnim ngrohje të fortë, por jo në shkallën që hasëm”, tha Ketil Isaksen, studiues i lartë në Institutin Meteorologjik Norvegjez. “Të gjithë ishim të befasuar. Nga ajo që dimë, nga të gjitha pikat e tjera të vëzhgimit në glob, këto janë normat më të larta të ngrohjes që kemi vërejtur deri më tani”.
“Mesazhi kryesor është se reagimi i akullit të detit që po shkrihet është shumë më i lartë sesa ka qenë më herët”, tha ai. “Ky është një paralajmërim i hershëm për atë se çfarë po ndodh në pjesën tjetër të Arktikut nëse kjo shkrirje vazhdon, dhe çfarë ka më shumë gjasë të ndodhë në dekadat e ardhshme”. Shkencëtarët e botës thanë në prill se ndalesat emergjente të emetimit të karbonit dhe gazrave serë janë të nevojshme për të ndaluar emergjencën klimatike.
“Ky studim tregon se edhe modelet më të mira të mundshme kanë nënvlerësuar shkallën e ngrohjes në detin Barent”, tha dr. Ruth Mottram, shkencëtar i klimës në Institutin Meteorologjik Danez.
Studimi, i publikuar në ditarin e shkencës, është i bazuar në të dhëna nga stacione automatike të motit në ishujt e Svalbardit dhe në fushën Franz Josef.
Rezultati ishte një grup me cilësi të lartë të matjeve të temperaturës së ajrit sipërfaqësor nga viti 1981 deri në vitin 2020. Studiuesit konkluduan: “Shkalla e ngrohjes rajonale për rajonin e veriut të detit Barent është e jashtëzakonshme dhe korrespondon me 2 deri në 2,5 herë të mesatares së ngrohjes së Arktikut dhe 5 deri në 7 herë më shumë se mesatarja e ngrohjes globale”. /koha
