Me vendosjen e taksës ndaj mallrave serbe, Serbia po pretendon se është shkelur marrëveshja e CEFTA-s.
Në nëntor të vitit të kaluar, Kosova ka vendosur taksën prej 100 për qind për mallrat me origjinë serbe dhe boshnjake, shkruan lajmi.net.
Kjo vendosje e taksës nga ana e Serbisë po shihet nga pala serbe si shkelje e marrëveshjes së CEFTA-s dhe duke e parë këtë, shteti serb ka paralajmëruar se do ta padis Kosovën në gjykatën e Arbitrazhit.
Siç mëson “Novosti”, transmeton lajmi.net, ky opsion është në tryezë që nga 25 shkurti, kur kanë kaluar 90 ditë që kur qeveria e Serbisë ka dërguar një kërkesë zyrtare në Sekretariatin e CEFTA-s për të mbajtur konsultime të drejtpërdrejta brenda Komitetit të Përbashkët.Që kur Serbia e kishte paraqitur këtë kërkesë, kryeministrja serbe, Ana Bërnabiq, kishte njoftuar fillimin e procedimeve para Gjykatës së Arbitrazhit, nëse taksa nuk hiqet brenda tre muajve.Siç shkruan ky medium serb, javën e kaluar është përcaktuar se çfarë hapa do të ndërmarrë Serbia në lidhje me këtë.
Përveç ekspertëve ligjorë vendas, ekspertët e huaj janë konsultuar në mënyrë që Beogradi, në rast se vendos të hyjë në arbitrazh, të përgatisë mirë strategjinë e saj, transmeton më tutje lajmi.net.Këtë e kishte konfirmuar të hënën edhe presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, i cili kishte deklaruar se qeveria po zhvillon bisedime për angazhimin e një pjese të zyrës së avokatisë në rast të arbitrimit mbi shkeljen e marrëveshjes së CEFTA-s nga Kosova.
Deri më tani ende nuk dihet se do të duket kërkesa përfundimtare e Serbisë për inicimin e arbitrazhit, apo nëse do të ketë një element për kompensimin e dëmeve të shkaktuara nga vendosja e taksës.Po ashtu ende nuk dihet nëse këtë iniciativë do ta marrë vetëm Serbia apo edhe Bosnja, pasi që Kosova ka vendosur taksë edhe ndaj mallrave të Bosnje e Hercegovina.Në anën tjetër, Zvonko Gobeliq, nga Instituti i Ekonomisë, ka treguar se CEFTA nuk ka mekanizëm për të ndëshkuar ndonjë anëtar për shkelje të marrëveshjes, edhe pse deri më tani nuk ka ndodhur që disa nga anëtarët të vendosin masa që zbatohen për tarifa e tërë.
“Në lidhje me të gjitha zgjidhjet e tjera, do të ishte më mirë që Kosova të heqë taksën për mallrat serbe dhe në këtë kuptim, jam i sigurt se duhet të vazhdojë në aktivitetet diplomatike dhe të ushtrojë presion shtesë mbi shqiptarët përmes organeve të Komisioni Evropian dhe Organizata Botërore e Tregtisë për të ndaluar shkatërrimin e gjithçkaje që i gjithë rajoni fitoi nëpërmjet funksionimit të marrëveshjes CEFTA. Arbitrazhi është padyshim një zgjidhje. Në këtë rast, gjykata do të marrë parasysh informacionin e një miku të gjykatës nga një palë që nuk është përfshirë në mosmarrëveshje”, tha Gobeliq, transmeton lajmi.net.
Sipas tij, vendimi i Gjykatës së Arbitrazhit është përfundimtar dhe i detyrueshëm për palët në mosmarrëveshje.“Arbitrazhi në vetvete është një procedurë e gjatë dhe e pasigurt, dhe sa i përket kompensimit të dëmeve, Serbia mund ta pohojë atë, por ka shumë pak mundësi për ta bërë këtë”, u shpreh ai.
Sipas Gobeliq, Serbia i ka përmbushur të gjitha rregullat e CEFTA-s, duke adresuar në nëntor Sekretariatin për të gjetur një zgjidhje për taksën dhe ka provuar të jetë racionale në përfshirjen e përfaqësuesve të saj në takimin përfundimtar të Komitetit të Përbashkët të CEFTA-s në Kosovë ku u përpoq të zgjidhet kjo çështje, por kjo nuk pati sukses pasi që takimi përfundoi me braktisjen e përfaqësuesve të Kosovës dhe Shqipërisë, gjë që nuk ishte kuorum.
Përndryshe, kur ka arbitrazh ndërmjet palëve në mosmarrëveshje, procedura e paraparë me marrëveshjen CEFTA-s është si më poshtë: “ai që kërkon arbitrazhin, njofton palën tjetër me shkrim dhe pastaj emëron një gjykatë arbitrazhi e përbërë nga tre anëtarë.
Mosmarrëveshja përcaktohet nga një anëtar i cili mund të jetë shtetas ose banor i saj, dhe brenda 30 ditëve, pala tjetër e përcakton anëtarin e saj. Pas kësaj, dy anëtarë të vendosur tashmë bien dakord për përcaktimin e një anëtari të tretë që nuk mund të jetë shtetas i ndonjë pale në mosmarrëveshje, as nuk ka qëndrim të përhershëm në territoret e tyre dhe ai bëhet kryetar i Gjykatës së Arbitrazhit”.
Po ashtu nëse vije deri te kjo, atëherë seanca e Gjykatës së Arbitrazhit me marrëveshje me të dy palët, mund të mbahen në Gjykatën e Përhershme të Arbitrazhit në Hagë, objektet e të cilave janë brenda Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë, por është shumë më shpesh për dhoma që do të merren me qira në disa hotele apo dhoma të tregtisë.Ndryshe, Kosova është anëtare e Gjykatës së Përhershme të Arbitrazhit, me seli në Hagë që nga tetori i vitit 2016.
