Shumica e njerëzve kanë dëgjuar për gjëndrën tiroide, por shumë nuk dinë ose nuk kuptojnë se çfarë bën gjëndra tiroide.
Gjëndra tiroide është një gjëndër endokrine. Ajo prodhon një hormon të quajtur hormon tiroide, i cili përfshihet në rregullimin e metabolizmit të trupit. Gjëndra është ne formen e një fluture dhe ndodhet në pjesën e përparme të qafës poshtë mollës së Adamit.
Hipotiroidizmi: Një nga problemet më të zakonshme që prek gjëndrën tiroide është hipotiroidizmi. Kjo ndodh kur gjëndra pushon së prodhuari mjaftueshëm hormon. Shkaku më i zakonshëm i kësaj gjendje është tiroiditi i Hashimoto – një çrregullim autoimun që në fund të fundit bën që gjëndra të ndalojë së punuari. Simptomat e hipotiroidizmit mund të ndryshojnë dhe mund të përfshijnë lodhje, shtim në peshë, kapsllëk dhe lëkurë të thatë. Hipotiroidizmi trajtohet mjekësisht duke zëvendësuar hormonin e trupit me një ilaç që merret çdo ditë për tere jetën.
Hipertiroidizmi: Disa çrregullime të gjëndrës tiroide bëjnë që ajo të jetë tepër aktive dhe të bëjë shumë hormon. Nuk është për t’u habitur, kjo quhet hipertireozë. Hipertireoza zakonisht shkaktohet nga një sëmundje autoimune e quajtur sëmundja Graves ose nga një nyjë tiroide metabolikisht aktive që po prodhon shumë hormon. Simptomat e hipertiroidizmit gjithashtu ndryshojnë dhe mund të përfshijnë humbje peshe, rrahje të shpejtë të zemrës, djersitje, diarre dhe nervozizëm. Sëmundja e Graves mund të trajtohet me ilaçe, terapi me jod radioaktiv ose kirurgji.
Çrregullimet e tjera të tiroides: Çrregullime të tjera të gjëndrës tiroide kërkojnë kirurgji për trajtim. Lobektomia tiroide dhe hemilobektomia janë operacione që heqin një pjesë të gjëndrës, ndërsa tiroidektomia totale heq të gjithë gjëndrën. Trajtimi i kancerit të tiroides zakonisht kërkon tiroidektomi totale dhe, në disa raste, heqjen e nyjeve limfatike në qafë. Disa nyje jo kancerogjene bëhen mjaft të mëdha për të shkaktuar dhimbje, gëlltitje dhe probleme me frymëmarrjen. Kur kjo ndodh, rekomandohet tiroidektomia e pjesshme ose totale. Një person që i ka hequr një pjesë të gjëndrës tiroide, mund të mos ketë nevojë të marrë zëvendësimin e hormoneve pas operacionit. Sidoqoftë, kur një person ka hequr të gjithë gjëndrën, ai do të duhet të marrë hormonin zëvendësues për jetën.
Kur duhet të kërkoni trajtim?
Kini parasysh të konsultoheni me mjekun tuaj të kujdesit primar nëse shenjat dhe simptomat e hipotiroidizmit ose hipertireozës janë të pranishme, ose nëse një nyjë shënohet në anët e poshtme të pjesës së përparme të qafës tuaj.
Mjeku juaj do të kryejë një histori të hollësishme mjekësore dhe ekzaminim fizik. Konsulta mund të përfshijë teste laboratorike, rrezet X dhe referimin tek një endokrinolog ose specialist i veshit, hundës dhe fytit. Nëse operacioni është i nevojshëm, ju do të referoheni në një kirurg të veshit, hundës dhe fytit ose ekspert me përvojë në kryerjen e procedurave të tiroides për të vlerësuar dhe biseduar me ju në lidhje me opsionet tuaja. Çrregullimet e tiroides janë mjaft të zakonshme tek të rriturit. Për fat të mirë, pothuajse të gjitha problemet e tiroides mund të menaxhohen me sukses kur identifikohen herët.
Nga Alket Koroshi, mjek nefrolog
