Ballina Kulturë Histori Prejardhja e festimit të Vitit të Ri

Prejardhja e festimit të Vitit të Ri

Feja krishtere është fe e cila zanafillën e saj e shënon me lindjen e të Dërguarit të tyre, Isaut a.s. (Jezu Krishtit). Në kohën kur Bijtë i Israilit ishin dhënë pas kësaj bote, kënaqësitë në të, vjen Isau a.s. për t`i rikthyer ata në besimin në botën tjetër. Kjo fe daton përafërsisht që prej më tepër se 2000 vjet.1 Atij iu shpall libri i shenjtë Inxhili (Ungjilli).
Krishterizmi është ndër fetë që sot llogaritet si një fe monoteiste, e cila është mjaft e përhapur në botë, ku emri i saj rrjedh prej fjalës greke “Hristianoi” e cila d.m.th. Ithtarët e Isaut.2
Sot llogaritet se fenë krishtere e ndjekin diku 1.470.000.000 ithtarë, ku shumica e tyre ndjekin Katolicizmin, e pastaj Ortodoksizmin.3

Krishterizmi në fazën e parë të zhvillimit të saj kishte një numër të kufizuar të ndjekësve, ku tregohet se Isën a.s. e ndoqën 12 shokë, ku njëri prej tyre e tradhtoi. Po ashtu, ai hasi në shumë keqkuptime nga ana e qeverisë së atëhershme Romake, e cila ishte e gatshme që të bëj edhe likuidimin fizik të Isaut a.s. vetëm e vetëm që të shuaj misionin e tij. Pas ngritjes së Isaut a.s. nga ana e Zotit, pason edhe ndryshimi i kësaj feje, në atë formë që e kemi sot.

Librat e shenjta

Libri i cili iu shpall Isaut a.s. (Inxhili) u humb brenda kohës, kurse Ungjillin të cilin e posedojnë sot të Krishterët, është i shkruar në mes viteve 60-98 të erës sonë, kurse sot ekziston Bibla e cila përbëhet nga Dhiata e Vjetër (Tora), Psalmet (Zeburi), Dhiata e Re (Inxhili), e cila po ashtu përbëhet nga Ungjilli i Mateut, Markut, Lukës dhe Gjonit. Po ashtu këtu bëjnë pjesë edhe Letrat e nxënësve të Isait, Veprat e Apostujve, 14 Letrat e Palit, 8 letrat e nxënësve të nxënësve të Isait.5 Edhe origjinalet e këtyre nuk ekzistojnë në gjuhën Arameje, por përkthimi i atyre në gjuhën greke. Të gjitha këto libra, nuk u shkruan në kohën e vet Isaut, nuk ishin kanonike, por më vonë në konsiliumin e Nikejës, këto katër u shpallën si kanonike, kurse mbi 60 tjera u shpallën apokrife.

Konstantini dhe konsiliumi i Nikejës

Me përhapjen e ideve të Palit, një numër shumë i madh kalojnë në fenë e re Krishtere, ku filluan të ndalen përndjekjet, e më pas u shpall dekreti për liritë fetare në vitin 313, ku edhe vet Konstantini kaloi në krishterizëm, që të mbaj pushtetin e tij. Ky e pranoi edhe si fe zyrtare shtetërore fenë Krishtere.
Kurse në vitin 325, në Nikejë, (Turqinë e sotme) nga ana e perandorit Konstantin, u organizua një kongres kishtar, në të cilin u desh që të sjellin vendime mbi çështjet kryesore të fesë Krishtere.
Në kongresin e Nikesë morën pjesë 2048 priftërinj, ku delegatët në këtë Sinod, hulumtuan rreth natyrshmërisë së Zotit nën patronazhin e Konstantinit. Por shumica e delegatëve në këtë kongres, votuan se Jezusi është vetëm një i Dërguar i Zotit, ku me këtë rast Konstantini u hidhërua dhe e shpalli këtë tubim të pavlefshëm.

Kurse disa delegatë që nuk e përkrahën mendimin e tij, i dënoi me vdekje. Mendimin e tij e përkrahën vetëm 318 vetë, ku të tjerët e lëshuan tubimin. Më së shumti në këtë mendim të Konstantinit, u kundërshtua Ariosi nga Aleksandria (vd.336). Por Konstantini e vazhdoi tubimin me përkrahësit e mendimit të tij, ku përmes votimit u arrit në përfundim se Jezusi është zot dhe se zoti është i përbërë nga tri komponentë (trinitet). Përmes votave, Jezusi u shpall zot, edhe pse kjo nuk ishte nga mësimet e tija.9

Pas këtij vendimi, startoi ligji që ndalon përdorimin e ungjijve që bien ndesh me vendimet e tubimit të mbajtur, ku ungjijtë tjerë përpos katërve, u konfiskuan dhe u dogjën.10
Po ashtu në këtë tubim, konfirmohet gjykimi i atyre të krishterëve të cilët ende e refuzojnë Hyjninë e Krishtit: “Besoj në…një zot Jezu Krishtin, Birin një të lindur nga zoti, të lindur nga Ati para çdo gjëje, …i cili ekziston si një qenie me Zotin”.11

Por Konstantini, asnjëherë nuk iu nënshtrua besimit të vërtetë krishterë dhe parimeve kryesore të kishës, përpos disa elementeve që i besoi kah fundi i jetës së tij më 337.

Komuniteti Krishterë edhe pse u forcua me ardhjen e Konstantinit, nuk mundi ta shkul nga rrënjët idhujtarinë. Will Durant thotë se krishterimi nuk e luftoi idhujtarinë por e adoptoi atë.
Prej këtu lindi një fe e re që u bë e barabartë me idhujtarinë. Konstantini ishte rob i kësaj bote, besimi fetar për të nuk kishte asnjëfarë vlere, ai vetëm deshi të shikoj interesin e tij personal dhe të përafroj krishterët me idhujtarët, që të mund të vazhdoj më pas një fe e re. Me të vërtetë krishterimi u bë fe e një perandorie, por e humbi vetë mësimin e Isaut a.s.12

Thamë edhe më lartë se të krishterët e parë, të cilët nuk e pranuan këtë ide të Konstantinit dhe nuk morën pjesë në zhvillimin e kishës helene me kriptologjinë e saj të tepruar, qenë të mënjanuar si heretik siç qe rasti me Ebionitisin, i cili e pranoi lindjen virgjërore të Jezuit, por refuzoi paraekzistencën e tij` mu ashtu siç thotë Kurani.13

Pra, këta katër Ungjij zyrtarë që sot posedon kisha, i zgjodh një pagan siç është Konstantini i Madh. Sepse në kohën e tij, feja zyrtare romake ishte kulti i Diellit: kulti i Sol Invictus i Diellit të pathyeshëm, kurse Konstantini ishte kryeprift i tij. Kur Romën e tronditi trazira fetare, ku tre shekuj pas Isaut, u përhap Krishterimi, ku filloi grindja mes krishterëve dhe paganëve, kurse konflikti merrte përmasa të tilla sa rrezikohej ta ndanin Romën në dysh. Atëherë Konstantini ndërmori masa dhe në vitin 325 bashkoi Romën nën një fe të vetme: Krishterizmin.

Ai iu bashkua këtyre, vetëm se këto u bënë të fuqishëm dhe kanosës, por Konstantini i bindi paganët që të pranojnë këtë fe, duke futur në këtë fe e cila ishte në fillimin e saj,-simbolet, datat dhe ritet pagane, ku krijoi një fe hibride e pranuar nga të dy palët.
Kjo shihet në ikonat, ku disqet diellore egjiptase u bënë breroret (Kurorë e ndritshme, e pikturuar përqark kokave të shenjtorëve, për të treguar “shenjtërinë” e tyre) e shenjtorëve të krishterë. Shëmbëlltyra e Isidës, që ushqen me gji të birin Horus, u bë modeli për shëmbëlltyrën e Virgjëreshës Mari që mënd (jep gji) Jezusin fëmijë.

Po ashtu edhe mitra, altari, himnet, kungimi dhe “ngrënia e zotit”, janë marrë nga ritet pagane. Pra, krishterimi nuk ka asgjë origjinale, ku Mitra, që thirret biri i zotit dhe dritë e botës- kishte lindur më 25 Dhjetorë (njëjta ditë me të Jezusit), kur vdiq e varrosën në një varr në shpellë, e pas tri ditëve më vonë, u ringjall. 25 Dhjetori është ditëlindja edhe e Osiris-it, Adon-it dhe Dionis-it. Dita e diel është po ashtu pagane, pasi të krishterët e festonin ditën e Shtunë, por Konstantini e vendoi ditën e Diell, pasi paganët ia kushtonin këtë ditë Diellit.

Ku sot shkohet në kishë të dielën, pa e kujtuar se është për hir të Diellit. Edhe në gjuhën angleze kjo ditë quhet Sunday, prej Sun-diell, day-ditë; pra, dita e diellit, (ku edhe në gjuhë tjera si ajo gjermane quhet kjo ditë Sontag- dita e diellit, apo në gjuhën tonë shqipe, i themi e diell).

Deri në kongresin e Nikejës, Isau nuk konsiderohej zot, por i vdekshëm dhe njeri si krejt të tjerët. Këtu u votua që të shpallet Jezusi bir i Atit. Pra, hyjnia e Jezuit është si pasojë e një votimi. Këtu u kushtëzuan të krishterët, që të njohin vetëm një pushtet, Kishën Katolike romake.

Po ashtu Konstantini porositi dhe financoi shkrimin e Biblës së re ku ceket hyjnia e Krishtit, kurse ato të vërtetat u dogjën. Ai që besonte në diçka jashtë kësaj, quhej heretik. Me shekuj më pas, Bibla e Konstantinit konsiderohet e vërteta, kurse e vërteta konsiderohet gënjeshtër.14
Të krishterët edhe kur luten në Kisha, janë të drejtuar kah lind dielli, si dhe varrezat i kanë të kthyera kah lindja.

Të gjitha këto aludojnë në atë që krishterimi ka trashëguar simbole pagane, të gjitha janë bërë këto, që paganët të mos ndjejnë vështirësi në kthimin e tyre në fenë e re, që mos jetë ky kthim aq traumatik, por të jetë i përshtatur me besimin e tyre të mëparshëm.15
Romakët adhuronin edhe perandorët në cilësi të zotit, të cilën e trashëguan nga besimi në Neptunin dhe Jupiterin, më pas u bart kjo edhe në krishterizëm në hyjnizimin e postit të Papës si fjala e Zotit.

Me këtë Konstantini bëri një fe të unifikuar “botërore” (katolik, që d.m.th. universal); ku ai vetë ishte në krye të tij.16 Po ashtu edhe kryqi u shpall si simbol i shenjtë, kur dihet se kryqi ishte një mjet për dënim në perandorinë Romake, kurse si simbol adhurimi, haset në besimet e vjetra Egjiptase në kohën e faraonëve.17

Prejardhja e Vitit të Ri

Konstantini përpos se ndryshoi parimet kryesore të fesë Krishtere, ai ndryshoi edhe festat, ku në krishterizëm solli festat e paganëve romak, ashtu si bëri edhe me parimet tjera.
Festimi i vitit të ri, (por jo 1 janari) ka filluar të festohet 4000 vjet p.e.s. 50 km nga Bagdadi i sodit në Mesopotami-Babiloni kanë vendosur që të festojnë ardhjen e vitit të ri si përgëzues i ardhjes së pranverës, ku është festuar 11 ditë të tëra. Ndërsa grekët e vjetër festat e vitit të ri i kanë veçuar duke pirë shumë alkool për hir të zotit të tyre Dionis dhe kanë bartur fëmijë të porsalindur në festat e tyre si simbol i jetës së re, ndërsa më vonë kjo u bë si simbol i lindjes së Isait a.s.

Në vitin 153 p.e.s. u morë iniciativë për ndërrimin e datës së vitit të ri dhe oficialisht shpallet në 1 janar që të jetë dita për pritjen e vitit të ri. Ky qëndrim u vërtetua në vitin 46 p.e.s. kur udhëheqësi romak Julij Cezar e rregulloi qëndrimin e senatit romak i ndërmarrë 107 vjet më parë. Te brazilianët në mesnatë të vitit të ri luten për shëndet, para dhe dashuri sipas besimit të tyre në atë çast pranohet.

Festimi i Vitit të Ri apo 1 Janarit, shumë njerëz mendojnë se është lindja e Isait a.s., por kjo festë zanafillën e ka shumë më herët se lindja e Isaut.a.s. Zanafilla e 1 Janarit është prej kohës së Romakëve të cilët ishin pagan. Pra, 1 Janari është festë pagane e mushrikëve, ata e kanë festuar këtë ditë për hir të zotit të tyre i cili quheshe JAN, edhe prej kësaj e merr emrin JANAR. Nga krishterët ka filluar të festohet në kohën e Konstantinit, perandori i parë i Romës. Ai i detyroi priftërinjtë e asaj kohe që të shtonin si festë më krishterizëm vitin e ri. Gjatë 3 shekujve të parë priftat krishterë kanë qenë kundër festimit të 1 janarit.

Katolikët e kanë festuar 25 dhjetorin si ditëlindje e Isaut a.s., ndërsa sipas ortodoksëve është festuar 6 janari. Më 25.12.336 sipas kalendarit gregorian, papa Gregori i pari tha se Isa a.s. ka lindur më 25 dhjetor dhe kanë filluar të festohen kërshëndellat, në shek.4. Në shekujt e mesëm krishterët e Evropës kanë festuar vitin e ri më 1 ose 25 mars, 1 shtator, 25 dhjetor. 1 janari përgjithësisht si fillim i vitit të ri është caktuar më 1582 me sjelljen e kalendarit Gregorian, përjashtim të Rusisë e cila e bëri më 1700 dhe Anglia më 1753. Pra, shumë vite pas ngritjes së Isaut a.s. vendoset kjo datë si dita e lindjes së tij, por në esencë, nuk është vërtetuar se kjo është ditëlindja e tij e saktë.

Bredhi

Gjithashtu bredhi është një simbol i kësaj feste, por me prejardhje pagane, që sipas krishterëve në atë shtëpi që qëndron bredhi do të ketë bereqet tërë vitin. Deri në shekullin e 6-të këtë bredh e quanin pema e Xhenetit, i cili simbolizon përhershmërinë apo pavdekshmërinë.

Babadimri

Gjithashtu simbol i kësaj feste është Baba Dimri, i cili quheshe Nikolas, i cili në fillim ishte pagan, pastaj u konvertua në krishterë, që më vonë u bë edhe prift dhe mori titullin Shën Nikolasi. Ky ka jetuar në vitin 280 në Azakaja të Turqisë, i cili dilte nëpër rrugë dhe shpërndante dhurata nëpër rrugë. Ky personalitet nuk është dëshmuar si realitet, por më tepër mbetet si një mit. Më shumë nga kjo figurë, pati përfitim kompania e pijeve, “Coca Cola” e cila këtë figurë e shndërroi në person me tesha tëkuqe, që në esencë nuk është ngjyra origjinale e teshave të tij.

Pra, viti ri nuk është festë ndërkombëtare apo botërore, pasi gjithë popujt e kanë vitin e ri të vetin, Myslimanët e kanë vitin e ri të tyre që fillon më 1 muharrem. Tash jemi në vitin 1432. Hebrenjtë e kanë më 23 shtator, kinezët e kanë më 18 Shkurtë, Koreanët gjithashtu e festojnë në Shkurtë, gjithashtu ata e llogarisin kalendarin me hënë e jo me diell.

Pra, të gjitha fetë e kanë kalendarin dhe vitin e ri të vetin, kështu që, muslimani nuk ka të përbashkët me festat e krishtklindjeve, pasi ato nuk janë të dëshmuara, nuk është festë krishtere, por me prejardhje pagane, andaj muslimani duhet të ruhet nga festimi i këtyre traditave, pasi ngjasimi me to, është një rënie në ngjasim me ta, e kush u ngjan atyre, ai është prej tyre. Po ashtu në hadith, Pejgamberi a.s. ka thënë:

“Do t`i pasoni traditat e tyreve që kanë qenë para jush pëllëmbë pas pëllëmbe, krah pas krahu, saqë po të hynin ata në vrimën e hardhucës, do t`i pasonit”, Sahabet pyetën: A krishterët dhe hebrejët? Tha: Po kënd tjetër përveç atyre.”

Andaj, të festuarit e kësaj feste, është një vepër që është në kundërshtim me parimet e mirëfillta Islame, andaj, largoni familjen dhe fëmijët nga festimi i vitit të ri.

Exit mobile version