Muslimanët Rohingë për herë të parë do të jenë në gjendje të dëgjojnë një recitim autentik të Kuranit në gjuhën e tyre pasi një përkthim audio dhe video i librit të shenjtë të Islamit do të ofrohet në internet brenda disa ditësh.
Përkthimi, i cili bazohet në versionin e Kur’anit anglisht të Mbretit Fahad të Arabisë Saudite, do të dalë në pjesë duke filluar nga Ramazanin.
Dekada të përndjekjes dhe censurës shtetërore nga qeveria Budiste gjithashtu ka ndikuar në shkatërimin e gjuhës Rohinge me librat dhe shkrimet e tyre të djegura dhe arsimimin e ndaluar.
“Nuk na lejohej të lexonim dhe të shkruanim në Rohinga. Ata do të na jepnin ndëshkimin maksimal ose duke na vrarë ose duke na burgosur, “thotë Muhammad Noor, një aktivist dhe sipërmarrës Rohinga, i cili është pjesë e fushatës së përkthimit.
Përpjekjet e kaluara për përkthimin e Rohingëve kanë qenë të paplota dhe kryesisht kanë qenë në formën e tekstit, i cili përdorte alfabete urdu, arabisht ose latin, thotë ai.
Analfabetizmi është shumë i përhapur mes Rohingëve – shumica e të cilëve tani jetojnë në kampe refugjatësh të mbingarkuara në Bangladesh. Ata janë privuar nga arsimimi dhe vendet e punës për dekada nga shteti i Mianmarit, i cili madje nuk pranon ta quajë pakicën etnike me emrin e saj.
Janë diaspora Rohinga, siç është Noor, prindërit e të cilit u larguan nga Birmania në vitet 1960 në Lindjen e Mesme, që janë përpjekur të ringjallin kulturën dhe trashëgiminë e komunitetit.
Por ndërsa gjuha Rohinga flitet dhe kuptohet nga 1.8 milion njerëz, formati i saj i shkruar – alfabeti dhe fjalori – ka kaluar nëpër disa ndryshime gjatë shekujve.
Në vitet 1980, një studiues Rohinga, Maulana Muhammad Hanif, i cili jeton në Bangladesh, më në fund zhvilloi një sistem gjuhësor të njohur tani si Rohinga Hanifi, për të standardizuar gjuhën dhe për ta bërë më të lehtë për njerëzit që ta mësojnë atë.
“Pra, ajo që ndodhi ishte që njerëzit që ishin arsimuar në Pakistan ose Indi ishin të prirur drejt një përkthimi Urdu të Kur’anit dhe ata që kishin lindur dhe rritur në vendet arabe u mbështetën në shkronjat arabe. Por shumica e Rohingëve nuk mund të lexojnë asgjë nga këto, ”thotë Noor.
“Ne duam të bëjmë audio dhe video të përkthimit Rohing në mënyrë që të mund të arrijë tek njerëzit. Pra, kjo fushatë nuk përqendrohet në një version me tekst tani për tani. Ndoshta do ta bëjmë më vonë. ”
Noor ndihmoi në zhvillimin e simboleve për gjuhën Rohinge që i ndihmon njerëzit të komunikojnë lehtësisht përmes pajisjeve dixhitale.
Sponsorët e përkthimit janë veçanërisht të shqetësuar për aktivitetet e misionarëve të krishterë në kampet e refugjatëve. Organizatat bamirëse ungjillore tashmë kanë përkthyer pjesë të Biblës në gjuhën Rohinga.
OKB ka ndaluar që grupet e ndihmës të përpiqen të ndikojnë në besimet fetare të komuniteteve të ndjeshme si Rohingat. Por grupet ungjillore diskutojnë hapur mënyrat e joshjes së njerëzve jashtë kampeve, të tilla si në klinikat e drejtuara nga misionarët, për t’i ekspozuar ata para mësimeve të tyre.
Projekti i përkthimit, i cili mbështetet nga kompania mediatike e Noor, Rohinga Vision dhe Libraria Dakëah Corner (DCB) me bazë në Malajzi, synojnë të grumbullojnë 100,000 ringgit Malajzian (rreth 24,000 $).
Do të përdorët recitimi i klerikut të ndjerë Shejh Muhamed Ayyoub, i cili lindi në Mekë nga refugjatë Rohinga në vitet 1950 dhe i cili më vonë u bë Imam i Medinës, një nga vendet më të shenjta të Islamit.
Qutub Shah, predikuesi që përkthen Kur’anin në gjuhën Rohinga, është një ish-student i inxhinierisë mekanike, i cili nuk u lejua të përfundonte studimet e tij nga shteti i Mianmarit. Ai është një student i doktoratës në krahasimin e feve në Universitetin Ndërkombëtar Islamik në Malajzi.
Edhe pse Kur’ani është përkthyer në dhjetëra gjuhë, procesi i interpretimit dhe veçanërisht shpjegimi – dhe komentimi- nuk është kurrë i lehtë.
Për shembull, në vendet anglishtfolëse, përkthimi i bërë nga Abdullah Yusuf Ali i botuar në vitet 1930 mbeti një nga më të lexuarit 50 vjet më vonë. Në shumë vende, ishte i vetmi i disponueshëm.
Për ta mbajtur atë të thjeshtë dhe afër kuptimit aktual, përkthimi Rohinga do të jetë fjalë për fjalë nga mostrat arabe dhe urdu. Nuk do të ketë interpretim për momentin në incizimet audio dhe video.
“Ky është si të fillosh nga zero, ky është përkthimi i parë origjinal”, thotë Zahid Mateen i DCB.
“Një përkthim është i vështirë në gjuhën Rohinge sepse gjuha nuk është zhvilluar si duhet në vetvete. Pra, në urdu ose anglisht keni shumë studiues dhe punë të së kaluarës për t’u bazuar”. Jo në gjuhën Rohinga. ” /Mesazhi.com
