Nga Alket Koroshi, mjek nefrolog
Kalcium dhe vitaminë D: Statusi normal i kalciumit dhe vitaminës D (Vit D) janë thelbësore për ruajtjen e metabolizmit të kockave si dhe në parandalimin dhe menaxhimin e osteoporozes .
Marrja e rekomanduar dietike e kalciumit është midis 800 dhe 1200 mg ditë , dhe nuk ka asnjë sugjerim te sakte të marrjes dietike të Vit D. Të dy shtesat e kombinuara rekomandohen për pacientët me rrezik të lartë të pamjaftueshmërisë së kalciumit dhe Vit D, dhe atyre që marrin trajtim kunder osteoporozes . Për më tepër, marrja adekuate e proteinave ndihmon në minimizimin e humbjes së kockave dhe çon në permiresim më të mirë funksional pas thyerjes së kockes.
Burimet dietike dhe suplementet: Burimet dietike të kalciumit ( nga ushqimet) zakonisht preferohen mbi suplementet. Ushqime të pasura me kalcium janë produktet e qumështit, fasulet, perimet me gjethe të errëta, arrat, produktet e sojës dhe lëngjet e frutave .
Shtesat më të disponueshme të kalciumit janë karbonati i kalciumit dhe citrati i kalciumit me sasi të ndryshme të përmbajtjes elementare të kalciumit. Edhe pse karbonati i kalciumit është më i përballueshmi, thithja e tij është e dobët në gjendje agjërimi dhe ndikohet nëse pacienti po merr frenues të pompës protonike ose bllokues te H2. Në përgjithësi, suplementet nuk propozohen në doza më të mëdha se 500 mg në të njëjtën vakt sepse doza më të larta shkaktojnë një veshtiresi në thithjen e kalciumit . Për më tepër, gjatë llogaritjes së marrjes së kalciumit, duhet të këshillohet që disa ushqime, si kafeina, soda dhe marrja e lartë e proteinave (> 2.0 g /kg ne ditë mund të rrisin sekretimin e kalciumit në urinë ose të ulin thithjen e zorrëve .
Pergjithesisht rekomandohet një marrje ditore të kalciumit dietik midis 800 dhe 1200 mg për gratë në menopauzë dhe burrat mbi 50 vjeç. Plotësimi i kalciumit duhet të jepet nëse marrja dietike është nën 800 mg ditë − 1. Për më tepër, marrja e proteinave duhet të jetë ndërmjet 1.0 dhe 1.2 g/ kg ne ditë, veçanërisht për pacientët e moshuar .
Mungesa e Vit D është një epidemi në të gjithë botën dhe përcaktohet si nivele serike 25 (OH) D <20 ng/ ml . Insuficienca e Vit D përcaktohet si një nivel ne serum i 25 (OH) D ndërmjet 21 dhe 29 ng /ml . Burimet e Vit D në ushqime janë jashtëzakonisht të kufizuara . Megjithëse burimi kryesor i Vit D është ekspozimi në rrezet e diellit (UVB), nuk është e mundur të arrihen nivele adekuate të Vit D vetëm nga rrezet e diellit. Për më tepër, në subjektet, të cilët përdorin produkte kremi kundër diellit, sinteza e Vit D është e kufizuar. Për më tepër, prodhimi i Vit D mund të mos ndodhë me efikasitet tek të moshuarit . Në disa vende, produktet e qumështit të fortifikuar janë burimi kryesor i Vit D.
Ekzistojnë dy forma të suplementeve të Vit D: ergokalciferol (vitaminë D2) dhe kolecalciferol (vitaminë D3) . Kolecalciferoli duhet të jetë trajtimi i zgjedhur për mungesën ose pamjaftueshmërinë e Vit D pasi ajo rrit nivelin ne serum te 25 (OH) D në mënyrë më efikase se sa ergocalciferol . Në rastin e mungesës së Vit D, 50,000 IU duhet të jepet nga goja çdo javë për 8 javë si një dozë ngarkese dhe të pasohet nga një dozë mbajtëse prej 800 deri 1500 IU ditë nga goja . Një efekt mbrojtës i Vit D në fraktura dhe zvogëlimin e rënies u pa vetëm në doza orale ≥ 800 IU ditë . Prandaj, rekomandohet një dozë orale ditore prej 800-1500 IU të kolecalciferolit për gratë dhe burrat në menopauzë më të vjetër se 50 vjeç dhe në rrezik frakturash. Sidoqoftë, duhet të merret në konsideratë se asnjë përfitim per thyerjet nuk ka vetem duke marre vit D , te pakten keshtu thone meta analizat e fundit. Për këtë arsye, është më mirë të përdorni kalcium dhe Vit D së bashku përveç rasteve kur keni nevojë vetem për të trajtuar mungesën e Vit D.
Duke marrë parasysh përdorimin e gjerë të kalciumit dhe Vit D, rreziqet e efekteve anësore të tyre mund japin nje numer te madh komplikacionesh që mund të bëjnë që individi të ndërpresë përdorimin e ketyre shtesave me suplemente. Keshtu, një rritje e rrezikut relativ prej 17% për gurët në veshka me shtesa kalciumi dhe Vit D është raportuar tek gratë në menopauzë . Gjithashtu janë ngritur shqetësime se suplementet e kalciumit mund të rrisin rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare, por nuk ka prova të mjaftueshme për të demonstruar një lidhje te tille të rëndësishme .
Nga ana tjetër, ka disa studime per sigurine e Vit D. qe thone qe niveli i sipërm i sigurt për Vit D është 4000 IU ditë . Pra dozat e larta të Vit D, veçanërisht me plotësimin e kalciumit, mund të shkaktojnë hiperkalcemi, hiperkalciuri dhe gurë në veshka . Nuk këshillohet të merrni doza të mëdha të Vit D (> 100,000 IU në të njëjtën kohë), pasi shoqërohet me një rritje të rrezikut të thyerjes nga rrëzimet.
