Mbreti i Belgjikës, Filipe përsëriti “keqardhjen e tij të thellë” për Republikën Demokratike të Kongos për “plagët e së kaluarës” të shkaktuara nga vendi i tij në një fjalim drejtuar zyrtarëve qeveritarë dhe parlamentarëve të mërkurën në kryeqytetin Kinshasa, duke kërkuar hapjen e një kapitulli të ri në marrëdhëniet me ish-koloninë, raporton Anadolu Agency (AA).
Vendi i Afrikës Qendrore fitoi pavarësinë nga Belgjika në vitin 1960.
Mbreti Leopold II, vëllai i stërgjyshit të Filipit, drejtoi pushtimin e vendit midis viteve 1885 dhe 1908 përpara shpalljes së saj si koloni belge.
“Edhe pse shumë belgë e donin sinqerisht Kongon dhe banorët e saj, regjimi kolonial, si i tillë, bazohej në eksploatim dhe dominim. Ky regjim paraqet marrëdhënie të pabarabarta, në vetvete e pajustifikueshme, e karakterizuar nga paternalizmi, diskriminimi dhe racizmi”, tha Mbreti Filipe.
“Ajo shkaktoi abuzime dhe poshtërime. Me rastin e udhëtimit tim të parë në Kongo, këtu përballë popullit kongolez dhe atyre që vuajnë ende sot, dëshiroj të përsëris keqardhjen time të thellë për këto plagë të së shkuarës”.
Kolonizimi i Kongos nga Belgjika është përshkruar nga historianët si një nga sundimet më të ashpra evropiane në Afrikë në fund të shekullit të 19-të dhe 20-të, për të cilin Filipe në 2020 i shkroi një letër presidentit kongolez Felix Tshisekedi duke shprehur “keqardhjen e tij të thellë” për “plagët e së shkuarës”.
Ai pranoi se gjatë dekadave, bashkëpunimi mes dy vendeve ka pasur ulje-ngritjet e tij, por janë hedhur bazat për një partneritet të ri dypalësh.
“Kështu Kongoja mbetet partneri ynë më i rëndësishëm në Afrikë”, tha mbreti.
Për sa i përket sigurisë, Filipe tha se paqëndrueshmëria në lindje të vendit mbetet një burim i madh shqetësimi për të gjithë.
“Kjo situatë nuk mund të vazhdojë. Përgjegjësia është e të gjithë neve ta korrigjojmë këtë”, tha ai duke premtuar mbështetjen e vendit të tij në forumet ndërkombëtare.
Presidenti Tshisekedi, duke folur në konferencën e përbashkët për media me kryeministrin belg Alexander De Croo tha se mbështetja e sigurisë është një prioritet që vendi i tij pret nga Belgjika.
Ai nënvizoi se ambicia e vendit të tij është që forcat e mbrojtjes dhe të sigurisë të jenë në gjendje të sigurojnë mbrojtjen e territorit kombëtar si dhe sigurinë e qytetarëve.
Më herët gjatë ditës, mbreti Filipe dekoroi veteranin e fundit kongolez të mbijetuar të Luftës së Dytë Botërore, sipas një zyrtari nga Republika Demokratike e Kongos.
Mbreti Filipe dhe Mbretëresha Mathilde mbërritën në Kinshasa për një vizitë historike gjashtë-ditore të martën.
Në një ceremoni, Filipe dekoroi nëntetarin në pension Albert Kunyuku me “Urdhrin e Kurorës”, një nga nderimet më të larta në Mbretërinë e Belgjikës, shkroi në Twitter ministri i Komunikimit dhe Medias Patrick Muyaya.
Kunyuku, tashmë një shekull i vjetër, thuhet se u rekrutua në moshën 18-vjeçare në forca koloniale “Publique” të Belgjikës në vitin 1940.
Ai shërbeu në Burma, tani Mianmar, së bashku me aleatët amerikanë, britanikë dhe rusë kundër fuqive të Boshtit.
Filipe dhe Mathilde morën pjesë në një ceremoni tjetër në Kinshasa për të nderuar veteranët e luftës së pavarësisë së Kongos dhe vendosën kurorë në memorialin e veteranëve të luftës.
Ceremonia e transmetuar drejtpërdrejt u ndoq nga Tshisekedi dhe disa zyrtarë të tjerë, njoftuan mediat lokale.
Udhëtimi i mbretit dhe mbretëreshës do të përfshijë vizita në qytetet Lubumbashi dhe Bukavu, kryeqyteti i provincës së Kivu-s Jugore.
Në Kinshasa, çifti të mërkurën vizitoi muzeun kombëtar ndërsa ishte planifikuar që mbreti të fliste në Asamblenë Kombëtare të vendit.
“RD e Kongos dhe Belgjika nënshkruan një memorandum mirëkuptimi të mërkurën për të mbështetur të rinjtë kongolezë në rindërtimin, promovimin dhe ruajtjen e trashëgimisë kulturore kongoleze”, tha Muyaya.
Në ceremoni, Filipe i dha Tshisekedi një maskë suku 70-vjeçare si një dhuratë simbolike, tha Muyaya, duke shtuar se kthimi i veprave të artit dhe kulturës kongoleze ishin në qendër të vëmendjes gjatë vizitës. /aa
