Në histori, disa ngjarje shquhen jo vetëm për rëndësinë e tyre të brendshme, por edhe për “kontribuesit e heshtur” që luajtën rol të rëndësishëm në prapaskenë. Në vlerësimin e Kongresit të Manastirit të vitin 1908, një moment vendimtar në formësimin e identitetit shqiptar nëpërmjet vendosjes së një alfabeti të standardizuar, është lënë jashtë një mbështetës kyç – Perandoria Osmane, e udhëhequr nga Sulltan Abdulhamidi II. Sulltan Abdulhamidi II, duke njohur rëndësinë e nxitjes së përpjekjeve kulturore dhe arsimore brenda perandorisë së tij multietnike, dhuroi 100 lira osmane për të ndihmuar punimet e Kongresit të Manastirit.
Një dokument, i ruajtur në kohë, qëndron si një testament që tregon përfshirjen e drejtpërdrejtë të Sulltan Abdulhamidit II. Në një komunikim drejtuar Komitetit të Manastirit, bëhet e ditur se vetë Sulltani ka dërguar një kontribut monetar prej 100 lirash. Ky akt dashamirës, që kapërcen thjesht ndihmën financiare, simbolizonte një përkushtim ndaj trashëgimisë së përbashkët dhe fuqizimit të popullit shqiptar. Kjo mbështetje shërben si një tregues i fuqishëm se ata nuk ishin kundër zhvillimit dhe njohjes së gjuhës shqipe. Gjesti i Sulltan Abdulhamid II nuk ishte thjesht një transaksion fiskal, por një pasqyrim i të kuptuarit të një lideri për rëndësinë e ruajtjes së diversitetit kulturor dhe nxitjes së unitetit brenda sferës së tij.
Nga: Fahri Avdija
