Kreu i Kombeve të Bashkuara (OKB), Antonio Guterres, lëshoi një paralajmërim të ashpër për sfidat në rritje me të cilat përballet njerëzimi, duke theksuar krizën klimatike, inteligjencën artificiale të pakontrolluar dhe ndarjet gjeopolitike, raporton Anadolu.
Në fjalimin e tij në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër, Sekretari i Përgjithshëm theksoi se bota po përballet me “kutinë e problemeve të Pandorës”, duke vënë në dukje përshkallëzimin e konflikteve, diskrepancat ekonomike, pabarazitë në rritje dhe sulmet ndaj të drejtave të njeriut, si dhe sistemet e vjetruara të qeverisjes të papërshtatshme për të trajtuar sfidat bashkëkohore.
“Ne po jetojmë në një botë e cila gjithnjë e më shumë është pa timon”, tha ai, duke ankuar për mungesën e bashkëpunimit efektiv dhe largpamësisë midis liderëve globalë.
– “Izraeli është thelbësisht i interesuar për Bregun Perëndimor”
Duke adresuar tensionet gjeopolitike, Guterres përmendi përparimin e brishtë në Lindjen e Mesme. Ai përshëndeti marrëveshjen e fundit të armëpushimit dhe lirimit të pengjeve në Gaza, duke thënë se po bëhen përpjekje për të ofruar ndihma humanitare të nevojshme urgjentisht.
“Mendoj se është e rëndësishme para së gjithash të pranohet se armëpushimi në Gaza është produkt i punës së shumë njerëzve dhe unë do të lavdëroj Shtetet e Bashkuara, Katarin dhe Türkiyen për përpjekjet e tyre për shumë muaj për të siguruar lirimin e pengje dhe gjithashtu për të arritur armëpushimin”, tha ai.
Duke e quajtur “sukses” fazën e parë të armëpushimit në Gaza dhe marrëveshjes së pengjeve midis Izraelit dhe Hamasit, ai shprehu një optimizëm të kujdesshëm nëse kjo mund të përkthehet në një proces që çon në një armëpushim të përhershëm, që lejon ribashkimin e territoreve të pushtuara palestineze dhe një negocim serioz për një zgjidhje politike bazuar në dy shtetet.
Megjithatë, ai paralajmëroi: “Mundësia tjetër është që Izraeli të ndjehet i guximshëm nga sukseset ushtarake, e të mendojë se ky është momenti për të bërë aneksimin e Bregut Perëndimor dhe për ta mbajtur Gazën në njëfarë situate të paqartë”.
“Është e qartë për mua se Izraeli nuk është thelbësisht i interesuar për Gazën. Ai është thelbësisht i interesuar për Bregun Perëndimor”, tha ai, duke nënvizuar se aneksimi do të ishte një shkelje totale e ligjit ndërkombëtar.
Në muajt e fundit, zyrtarët izraelitë kanë folur gjithnjë e më hapur për marrjen e Bregut Perëndimor, territorin palestinez të pushtuar tani ilegalisht nga Izraeli, në mënyrë që të bllokojnë përpjekjet për të formuar një shtet palestinez.
Duke folur për Libanin, kreu i OKB-së gjithashtu u shpreh se “nuk ka garanci që armëpushimi në Libanit do të ruhet”.
Ai gjithashtu tha se shpreson se në Siri do të ketë një qeveri që përfaqëson të gjitha komunitetet.
“Nga Lindja e Mesme, në Ukrainë, në Sudan dhe më gjerë, ne ende përballemi me beteja të vështira. Por ne kurrë nuk do të heqim dorë nga thirrjet për paqe të bazuar në vlerat e Kartës së OKB-së”, tha ai, duke përsëritur rëndësinë e ligjit ndërkombëtar dhe sovranitetit.
– Guterres foli edhe për varësinë nga karburantet fosile, inteligjencën artificiale
Guterres dha parashikime të tmerrshme për situatën klimatike, duke e përshkruar varësinë e njerëzimit ndaj karburanteve fosile si një “përbindësh Frankenstein” që nuk kursen askënd.
Ai vuri në dukje se viti 2024 mund të ishte viti i parë për të tejkaluar pragun kritik të ngrohjes prej 1,5°C, duke paralajmëruar se kjo ishte vetëm një sinjal fillestar i pasojave katastrofike që do të vijnë.
Ai u bëri thirrje qeverive të respektojnë angazhimet e tyre për të ofruar plane të reja veprimi për klimën përpara konferencës COP30 për ndryshimet klimatike në Brazil dhe u kërkoi institucioneve financiare të mbështesin tranzicionin e energjisë në vendet në zhvillim.
Duke folur për inteligjencën artificiale, Guterres pranoi potencialin për të revolucionarizuar sektorë si kujdesi shëndetësor, arsimi dhe reagimi ndaj krizave, por paralajmëroi për rreziqet e tij.
“Inteligjenca artificiale mund të përdoret si një mjet mashtrimi. Ajo mund të dëmtojë ekonomitë, tregjet e punës dhe besimin e tyre kryesor në institucione dhe të ketë efekte rrëqethëse në fushëbeteja”, tha ai.
Ai përfundoi me një thirrje për veprim urgjent dhe të unifikuar për të adresuar këto sfida të ndërthurura.
“Tani është koha për t’u zgjuar ndaj këtyre sfidave ekzistenciale dhe për t’u përballur me to”, tha ai.
