Çdo gjë në gjithësi ka funksion in dhe misionin që duhet ta kryejë. Gjërat e ngurta, bimët e shtazët kanë mision, e edhe njeriu e ka misionin e tij.
Misioni i njeriut është që ta adhurojë Allahun xh.sh. dhe ta njohë Atë ashtu si duhet, siç thotë Allahu xh.sh.:
“Unë nuk i krijova xhinët dhe njerëz it për tjetër përveçqë të më adhurojnë. Unë nuk kërkoj prej tyre ndonjë furnizim e as dëshiroj të më ushqejnë ata”(1).
Po ashtu, Allahu i Madhëruar thotë: “Allahu është Ai që krijoi shtatë palë qiej dhe prej tokës aq sa ata; në to zbato het vendimi i Tij për ta ditur ju se Allahu ka fuqi për çdo send dhe që me të vërtetë Allahu ka përfshirë çdo send me dijen e vet”(2). Pra, Allahu është Ai Që e krijoi botën e sipërme me qiejt e saj, dhe krijoi botën e poshtme me tokat e saj, për një urtësi dhe një qëllim, dhe ajo është që njerëzit ta njohin Zotin e tyre.
Njeriu është qëllimi kryesor nga krijimi i qiejve dhe i Tokës, ky njeri me formën e tij të vogël, me trupin e tij të vogël, me jetën e tij të shkurtër, njeriu për gjithësinë është një gjë shumë e vogël; ne jetojmë në një pjesë të kontinentit, e kontinenti është një pjesë e këtij rruzulli që e quajmë Tokë, ndërsa toka është një pjesë shumë e vogël e Sistemit Diellor, edhe Sistemi Diellor është një pjesë shumë e vogël e galaktikës në të cilën jetojmë dhe të cilën e quajmë “Rruga e Qumështit”, sepse yjet bien në të, e askush s’mund t’i numërojë ato e as t’i kufizojë, janë me miliona, dhe çdo yll është më i madh se Toka me qindra e mijëra herë, ndoshta edhe me miliona herë.
Kjo është njëra prej galaktikave që ekzistojnë në këtë gjithësi, e në të cilën edhe Sistemi ynë Diellor është një pjesë e tij, dhe kjo galaktikë është njëra prej miliona galaktikave, të cilat përbëjnë Kozmosin.
Gjithësia është shumë e gjerë, kufijtë e saj nuk i di askush përveç Allahut; ajo zgjatet dhe zgjerohet, ashtu siç thotë shkenca tash, dhe siç thotë fjala e Allahut xh.sh.: “Ne, me forcën tonë e ngritëm qiellin dhe Ne e zgjerojmë atë”(3)
Pejgamberi (sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem), kur ngrihej nga rukuja, thoshte:
“O Allahu ynë, për ty qoftë falënderimi, nënshtruesi i qiejve dhe i Tokës, dhe i asaj që Ti dëshiron përveç tyre”(4), do të thotë të nënshtrosh çka dëshiron pos qiejve dhe Tokës. Prandaj disa njerëz pyesin për Fjalën e Allahut xh.sh.: “Shpejtoni në atë që fitoni falje prej Zotit tuaj dhe xhennetin gjerësia e të cilit është sa gjerësia e qiellit e Tokës, i përgatitur për ata që i besuan Allahut dhe të dërguarve të Tij”(5). Dhe në një ajet tjetër: “Dhe ngutuni (me punë që meritoni) në falje mëkatesh nga Zoti juaj dhe për një xhennet, gjerësia e të cilit është sa gjerësia e qiejve dhe e Tokës, i përgatitur për të devotshmit”(6). Nëse gjerësia e tij (xhenetit) është sa gjerësia e qiejve dhe e Tokës, atëherë sa do të jetë gjatësia e tij?! Gjerësia gjithmonë është më pak se gjatësia; gjatësia e Xhennetit është një gjë që nuk e di askush përveç Allahut.
Atëherë, ekzistuaka botë mbi qiejt dhe Tokën, ndërsa realitetin e qiejve ende nuk e dimë, ç’janë qiejt? Allahu xh.sh. na ka treguar se qiellin e dynjasë e ka zbukuruar me kandila, planetë dhe yje ndriçuese, ashtu siç ka thënë Allahu xh.sh.:
“Ne qiellin më të afërt (të Dynjasë) e kemi zbukuruar me kandila (yje ndriçuese)”(7).
“Vërtet, Ne kemi stolisur qiellin më të afërt (të Dynjasë) me bukurinë e yje ve”(8). Kuptimi i kësaj është se çdo yll që shohim dhe njohim, është në qiellin e dynjasë që e shohim, dhe rrezet e tij mbërrijnë tek ne pas disa minutash ose pas disa vjetësh, ose pas miliona vjetësh, madje dijetarët e sotëm pohojnë se drita e disa yjeve ende nuk ka mbërritur tek ne, edhe pse kanë kaluar miliona vjet; ne nuk njohim tjetër qiell përveç këtij të dynjasë, e ç’paska pas tij?! Ku janë edhe shtatë palë qiejt e tjerë?
Atëherë njeriu, në krahasim me këtë gjithësi, për nga forma është krijesë e imët, edhe për nga koha është krijesë që jeton shkurt – sa vjet jeton njeriu? Në një hadith, Pejgamberi (sal-lall-llahu alejhi we sel-lem) ka thënë:
“Mosha e ymetit tim do të jetë ndër mjet gjashtëdhjetave e shtatëdhjetave”(9), supozo se mund të jetojë edhe njëqind vjet, ose t’i kalojë të njëqindtat e të mbërrijë njëqind e pesëdhjetë, ose dyqind, ose jeto aq sa ka jetuar Nuhu (alejhis-selam), e nuk e dimë se dikush do të ketë jetuar sa Nuhu (alejhis-selam), i cili e thirri popullin e tij për në rrugën e Allahut për nëntëqind e pesëdhjetë vjet, derisa u shkatërruan nga vërshimi për shkak të mëkateve të tyre, e nuk dihet saktë se sa ka jetuar para pejgamberllëkut të tij (thuhet se ka jetuar dyzet vjet); po ashtu nuk dihet saktë se sa ka jetuar pas vërshimit; sidoqoftë ka jetuar më shumë se një mijë vjet, mirëpo cili është përfundimi? Përfundimi është vdekja.
“Nëse fundi i jetës është vdekja
Është njësoj qoftë e gjatë apo e shkurtër”.
Me vdekjen, e tëra kjo zhduket, dhe jeta bëhet sikur të ishin vetëm disa çaste, ndërsa njeriu imagjinon – sikur të kishte jetuar edhe disa çaste, qoftë edhe fare pak, dhe gjatë asaj kohe t’i kompensonte ato që i kanë kaluar, e t’i korrigjonte çrregullimet e teprimet, mirëpo kot e ka:
“Po, Allahu kurrsesi askënd nuk e shtyn për më vonë, kur atij t’i vijë afati i vet”(10).
Njeriu, në krahasim me jetën e vet, është shumë i imët, në krahasim me përjetësinë para tij dhe përhershmërinë pas tij, atëherë çfarë vlefte ka ky njeri? Për nga vendi nuk ka ndonjë vleftë të madhe, as për nga koha, edhe për nga trupi nuk ka vleftë të madhe, sepse ai është një pjesë nga dheu; nëse e analizon, do të gjesh një grumbull, mineraleve, disa nga hekuri, disa nga fosfori e disa nga gjëra të tjera, që mund t’i blesh me pak para, dhe të cilat kalben pas vdekjes e shndërrohen në dhe.
Atëherë, nga ky aspekt material, njeriu nuk ka kurrfarë vlefte.
Vlera e njeriut nuk është në dhe, as në baltë, as në baltën e tharë, e as në baltën e zezë e me erë, veçse në sekretin e tij dhe në përsosmërinë hyjnore, në këtë gjë që ia ka dhuruar Allahu, për të cilin Ai i obligoi engjëjt që t’i përuleshin në shenjë respekti dhe nderi, e Allahu xh.sh. për këtë thotë:
“Kur Zoti yt u tha engjëjve: Unë po krijoj një njeri nga balta(11), dhe kur ta kem përsosur atë dhe t’i kem dhënë nga ana Ime shpirt, ju menjëherë përuljuni atij (në sexhde)”(12). Pse engjëjt i kanë bërë sexhde njeriut? Si respekt ndaj dhurimit të shpirtit nga ana e Allahut.
Kjo ia ka ngritur njeriut pozitën, përndryshe sikur çështja të sillej rreth baltës, njeriu s’do të vlente asgjë.
Njeriu me këtë dhurim të shpirtit, është bërë njeri dhe meritoi që të jetë zëvendës i Allahut në Tokë, dhe që engjëjt t’i shtrijnë qafat e tyre nga kureshtja dhe dëshira ndaj pozitës dhe misionit të tij.
“(Kujto Muhammed) Kur Zoti yt u tha engjëjve: Unë po krijoj (po përcaktoj) në tokë një zëvendës! Ata thanë: A do të vësh në të atë që bën çrregullime dhe që derdh gjaqe?”(13).
Siç duket, engjëjt kishin vepruar ashtu, sepse e kishin ditur natyrën e baltës dhe të baltës së terur, kur e panë në fillim, ndërsa, në anën tjetër, nuk e kanë kuptuar sekretin tjetër:
“Dhe t’i kem dhënë nga ana Ime shpirt”(14), prandaj ato kanë thënë: se mbi këtë krijesë, e cila është nga balta, patjetër duhet ta mbisundojë balta, të jetojë në tokë e të lidhet për të. Dhe, si i tillë, patjetër që do të bëjë çrregullime në Tokë dhe do të bëjë derdhjen e gjaqeve:
“E ne Të madhërojmë Ty me lavdërimin Tënd dhe plotësisht Të adhuroj më!”(15), e përgjigjja nga Allahu xh.sh. ishte:
“Ai tha: Unë di atë që ju nuk e dini!”(16).
Pastaj, Allahu bëri një provim për Ademin dhe engjëjt, ku u qartësua vlefta e kësaj krijese, dhe i tërë sekreti kthe het tek fjala e Allahut:
“Dhe t’i kem dhënë nga ana Ime shpirt”(17).
Ky është njeriu, realiteti i njeriut nuk është ky mbështjellës, nuk është ky trup i cili përbëhet prej organeve, qelizave, gjakut, mishit, eshtrave e nervave. Po si kur të ishte e rëndësishme madhësia e trupit, demi do të ishte më i madh se nj riu, edhe elefanti do të ishte shumë më i madh se njeriu! Mirëpo, sekreti i njeriut qëndron në dhënien e shpirtit nga ana e Allahut xh.sh, i cili (shpirti) qarkullon në brendësinë e njeriut! Ti je ky, o njeri, prandaj u bëre i lartësuar nga të gjitha gjallesat. Thuhet se Aliu (radijall-llahu anhu) ka thënë:
“Shërimi yt është në brendinë tënde dhe në atë që ndien Ndërsa sëmundja është prej teje dhe prej asaj që sheh! Pohon se je i vogël Ndërsa vetja jote përmban tërë ma krokozmosin”. Makrokozmosi është në këtë njeri, në këtë krijesë të çuditshme, dhe prej këtu rrjedh vlefta e njeriut.
Prej këtu, Allahu ia nënshtroi njeriut çdo gjë që ekziston në qiej e në Tokë, dhe ia ka dhuruar dhuntitë dhe të mirat e dukshme e të padukshme, – i tërë kozmosi është në shërbim të njeriut dhe për të mirën e tij, Dielli ndriçon për të, yjet e udhëzojnë, detet dhe lumenjtë, mund të themi se çdo gjë që ekziston në këtë kozmos, është në shërbim të tij. Allahu e bëri tokën të përshtatshme për njeriun, që të ecë nëpër pjesë të saj duke i shfrytëzuar begatitë e Tij. Ai e ka lënë në shërbim të tij edhe detin, prej të cilit të hajë mish të freskët, e të lundrojnë nëpër të anijet; i nënshtroi ato që njeriu t’i shfrytëzojë begatitë e Tij, dhe ndoshta të falënderojë Allahun xh.sh.(18). Ai i vuri në shërbim të tij krijesat e mëdha, që janë mbi të dhe nën të, që të jenë nën shër bimin e tij:
“Allahu është Ai që i krijoi qiejt dhe Tokën, dhe Ai lëshoi prej së larti ujë (shi), e me të nxjerr fruta si ushqim për ju, dhe për të mirën tuaj u vuri në shërbim anijet, të lundrojnë nëpër det me Urdhrin e Tij, e në shërbimin tuaj i vuri edhe lumenjtë. Për ju i nënshtroi Diellin e Hënën, që në mënyrë të zakonshme udhëtojnë vazhdimisht. Për ju përshtati edhe natën e ditën. Dhe Ai ju dha gjithë ato që kërkuat (që kërkoi nevoja juaj) dhe, edhe në qoftë se përpiqeni t’i numëroni të mirat e Allahut, nuk do të mund të arrini t’i përkufizoni (në numër). Vërtet, njeriu është i padrejtë dhe shumë përbuzës”(19).
Vëreni me vëmendje shprehjen “për ju”, e cila në këtë ajet përsëritet pesë he rë, i tërë kozmosi është në shërbim (nën shtrim) dhe për të mirën e njeriut.
Mirëpo, vetë njeriu, kujt i nënshtrohet? Kujt i shërben? Ai është përgatitur për shërbimin ndaj Mëshiruesit. Çdo gjë që ekziston në kozmos, është krijuar për njeriun, ndërsa vetë njeriu është krijuar për Mëshiruesin!
Nëse i shikojmë kategoritë e gjallesave në këtë gjithësi, do të shohim se çdo gjallesë i shërben atij që është më lart se ajo në kategori, gjërat e ngurta u shërbe jnë bimëve; bimët së bashku me gjërat e ngurta u shërbejnë shtazëve; shtazët së bashku me bimët dhe gjërat e ngurta u shërbejnë njerëzve.
Nga toka mbijnë bimët, ndërsa uji, shiu dhe Dielli ndihmojnë në ushqimin dhe zhvillimin e bimëve, në mënyrë që të rriten, të lulëzojnë e të japin fryte, ndërsa këtë bimë e ha shtaza: “Si furnizim për ju dhe për kafshët tuaja”(20).
Shtaza së cilës i ka shërbyer bima, bëhet shërbëtore e njeriut dhe është krijuar për të mirën e tij. Këto kafshë të shërbejnë kur të jenë të shëndosha, e i hanë kur ato të priten.
Ndërsa vetë njeriu, kujt i shërben? Kush është ai të cilit i shërben njeriu? Nuk ka asnjë krijesë që në kategori është më e ngritur se njeriu, e pra njeriu i shërben Allahut xh.sh..
Për këtë arsye, paganizmi ishte e ku ndërta e realitetit dhe vlerave të vërteta; kur ai e bëri njeriun që t’i përulet dhe t’u nënshtrohet gjërave të cilat janë nën nivelin e tij, të adhurojë natyrën, lopët, lumenjtë, pemët, qentë, të adhurojë Diellin apo Hënën, të adhurojë gjërat e ngurta, bimët, shtazët, planetët, – të gjitha këto gjëra që janë nën nivelin e njeriut dhe janë në shërbimin e tij!
Njeriu është krijuar për Allahun, që ta njohë Atë dhe ta adhurojë:
“Allahu është Ai që krijoi shtatë palë qiej dhe prej tokës aq sa ata”(21), të ngjashme me të në numër, në formë, shpikje dhe në bukurinë e krijimit:
“Në to zbatohet vendimi i Tij për ta ditur ju se Allahu ka fuqi për çdo send dhe që me të vërtetë Allahu ka përfshirë çdo send me dijen e vet”(22), që ta njihni Allahun xh.sh. me emrat dhe cilësitë e Tij, se Ai është i fuqishëm për çdo gjë, dhe se Ai ka përfshirë çdo send me dijen e Vet.
Njohja e Allahut nuk do të thotë të njohim vetë Qenien e Tij, jo, kjo është një çështje që nuk mund të arrihet, sepse ne nuk e dimë realitetin e vetes sonë, e si ta dimë realitetin e Krijuesit tonë?! Ne nuk kemi arritur të njohim as realitetin e disa gjërave të thjeshta në gjithësi. Edhe pse njeriu, me përparimin e tij shkencor të madh, arriti të shkojë edhe në gjithësi, dhe mundohet të arrijë edhe në planetët e largët, prapëseprapë nuk ka mundur të njohë qenien e vet. Një shkencëtar i njo hur – Aleksis Karl, fitues i çmimit Nobël në shkencë në vitin 1912, shkroi një li bër të njohur, të cilin e quajti “Njeriu, kjo qenie e panjohur”, ku, ndër të tjera, tha: “Shumë dimë për gjërat e ngurta dhe për gjërat që janë rreth nesh, mirëpo nuk dimë shumë për vetjet tona”. Ndërsa Allahu xh.sh. e ka thënë të vërtetën kur ka thënë:
“Të pyesin ty për shpirtin; Thuaj: Shpirti është çështje që i përket vetëm Zotit tim, e juve ju është dhënë fort pak dije”(23). Do të thotë nuk dimë shumë për shpirtin, për këtë arsye, kur pohojmë se Allahu e ka krijuar gjithësinë për ta njohur Atë, atëherë ne nuk mendojmë në njohjen e vet Qenies së Tij, jo.
Ne duhet të mendojmë për krijesat e Allahut, begatitë e Tij, e jo të mendojmë për vetë Qenien e Tij, sepse kjo është një derë e mbyllur. Ne besojmë në “gajb” sekrete, dhe nuk e shpenzojmë forcën e mendjes në ato gjëra tek të cilat nuk ka mundësi të arrihet, më mirë për ne do të ishte të studionim gjithësinë, t’i zbulo nim ligjet e saj dhe ta vëmë në shërbimin tonë ashtu siç ka dëshiruar Allahu xh.sh., në vend që të humbim forcën intelektuale në gjëra që s’kanë dobi.
Disa myslimanë patën devijuar gjatë disa kohëve, duke studiuar çështje hyjnore që nuk kanë kuptim: Qenia e Allahut, Cilësitë e Tij dhe lidhmëria ndërmjet Qenies dhe Cilësive të Tij. Ndodhën dialogë në fushën e apologje tikës, shumica e të cilëve ishin plagjiate që nuk kishin kuptim dhe që ishin nën ndikimin e filozofive, fraksioneve dhe doktrinave të ndryshme joislame. Sepse, sikur të ishin mbështetur në Kuran, nuk do të kishte ndodhur kjo, sikur ta dinin se duhet të qëndronin në këtë derë dhe të thoshin ashtu siç kanë thënë dijetarët e pajisur me dituri:
“Ne kemi besuar atë (ato që janë të paqarta), të gjitha janë nga Zoti ynë! Por këtë e kuptojnë vetëm ata që janë të zo tët e mendjes”(24), do të ishte më mirë dhe më bindëse sesa këto gjëra, në të cilat ki shin hyrë, pa patur kurrfarë dobie, saqë njëri prej tyre kishte thënë:
“Dituria është për Allahun e Lartmadhërishëm
Përveç Tij të gjithë murmuritin nga injo ranca
Çfarë i takon dheut e çfarë shkencave?
Ata synojnë që të dinë, sepse ata nuk dinë!”
Allahu na ka krijuar që ta njohim Atë, e ne mund ta njohim Atë me gjurmët e Tij, të cilat janë në veten tonë dhe për rreth nesh:
“Edhe në Tokë ka argumente për ata të bindurit. Po edhe në veten tuaj. A nuk jeni duke parë?”(25).
“Ne do t’ua bëjmë atyre të mundshme t’i shohin argumentet Tona në horizonte dhe në veten e tyre, derisa t’u bëhet e qartë se ai (Kurani) është i vërtetë. A nuk mjafton që Zoti yt është dëshmitar për çdo gjë?”(26)
Sot shkenca na ndihmon për sqarimin e argumenteve të Allahut në këtë gjithë si, dhe si e ka rregulluar çdo gjë në mënyrë të saktë dhe gjithçka ka vendosur në vendin e vet. E tërë kjo argumenton për madhërinë, mjeshtërinë dhe urtësinë e Krijuesit, dhe nuk mund të themi asgjë tjetër veçse: Lavdërimi i qoftë Atij Që çdo gjë ka krijuar në formën më të bu kur:
“(Kjo është) Mjeshtëri e Allahut Që përsosi çdo send”(27). Këtë e vëren çdo kush që shikon këtë univers. Sa mirë që ka thënë Ebu Atahije në të kaluarën: “Me të vërtetë ne të gjithë jemi të krijuar Cili nga bijtë e Ademit është i përjet shëm?
Fillimi i tyre ka qenë nga Zoti i tyre
Dhe çdonjëri tek Zoti i tyre do të kthehen
Atëherë pse vallë bën mëkate para Zotit
Apo si ta mohoj Atë mohuesi?
Për Allahun janë dëshmitarë çdo lëvizje dhe qëndrim
Në çdo gjë ekziston shenja e Tij
Që argumenton se Ai është Një!”
Ai është Allahu, të Cilin mund ta shohësh në çdo gjë, e sheh me syrin e zemrës sate, me syrin e mendjes sate, dhe jo me syrin e të parit, sepse të parit assesi nuk mund ta shohë Atë në këtë botë, por do ta shohë në Ahiret (bota tjetër). Pabesimtarët atë ditë do të jenë të penguar nga të parit e Allahut, ndërsa besimtarët do të mund ta shohin Atë në atë ditë:
“Atë ditë do të ketë fytyra të shkëlqyera (të gëzuara). Që Zotin e tyre e shikojnë”(28).
Ndërsa për pabesimtarët dhe idhujtarët ka thënë: “Jo dhe Jo! Atë ditë do të jenë të penguar prej Zotit të tyre”(29).
Allahu na krijoi që ta njohim Atë, e kur ta njohim Atë, atëherë duhet ta adhurojmë drejt. Duhet ta njohim vetveten, për ta njohur Zotin tonë. Duhet t’i njohim krijesat e Allahut, për ta njohur Krijuesin e tyre. Atëherë e kryejmë obligimin tonë, E adhurojmë vetëm Atë dhe nuk adhurojmë askënd tjetër përveç Tij. Askujt që ekziston në tokë dhe as në qiej, nuk meriton t’i përulemi. Ruku I bëjmë vetëm Allahut, sexhde i bëjmë vetëm Atij, i nënshtrohemi vetëm Allahut, shpresa është vetëm tek Ai, frika është vetëm për Të. Ky është adhurimi, të adhurohet Ai:
“Unë nuk i krijova xhinët dhe njerëz it për tjetër përveçqë të më adhurojnë”(30), prandaj t’i kryejmë urdhrat e Tij dhe të largohemi nga të ndaluarat e Allahut, që ta praktikojmë fenë e Tij në tokë. Ky është adhurimi me kuptimin gjithëpërfshirës.
Allahu xh.sh. na ka krijuar që ta adhurojmë Atë ashtu si duhet, që të kërkojmë nga Ai e ta lutim Atë, që të falemi për Të, që të sillemi mirë me krijesat e Tij, dhe t’u ndihmojmë robërve të Tij të dobët, për hir të Tij të shpenzojmë pasurinë dhe t’i flijojmë vetet tona. Ky është adhurimi i vërtetë.
Në një hadith kudsi thuhet:
“Robërit e Mi, nuk ju kam krijuar që të shoqërohem me ju nga mërzia, dhe as që të shtohem me ju nga pakësimi, e as që të më ndihmoni për ndonjë çështje që s’kam mundur ta bëj Vetë, e as që të kem ndonjë dobi ose për të shmangur ndonjë dëm, – veçse ju kam krijuar që të më adhuroni sa më gjatë, të më përmendni sa më shumë, dhe mëngjes e mbrëmje të më lavdëroni”. Për këtë funksion na ka krijuar Allahu xh.sh.; ky funksion është që ta adhurojmë Allahun me tërë kuptimet që përfshin fjala “adhurim”, e ajo përfshin çdo gjë që Allahu xh.sh. dëshiron dhe është i kënaqur nga fjalët apo punët. Mund të themi se adhurim konsiderohet: kryerja e obligimeve, sjellja e mirë ndaj prindërve, vizita tek të afërm it, respektimi i fqinjëve, kryerja e detyrimeve, bamirësia, thirrja në rrugën e Allahut dhe lufta për në rrugën e Allahut. Të gjitha këto konsiderohen adhurim.
Në këtë adhurim po ashtu bënë pjesë edhe banimi në tokë:
“Ai së pari ju krijoi nga dheu dhe ju bëri banues të tij”(31).
Po ashtu në këtë adhurim bën pjesë edhe ngritja e hilafetit (përcaktimi i zë vendësit nga Allahu në tokë):
“Unë po krijoj (po përcaktoj) në tokë një zëvendës!”(32).
“E juve do t’ju bëj ta zëvendësoni në këtë vend, e do t’ju shikoj se si veproni”(33).
Ky është funksioni i njeriut në këtë jetë dhe në këtë univers: duhet t’i japë të drejtën e adhurimeve, ngritja e hilafetit dhe kultivimi i tokës.
Andaj, nëse njeriu nuk është i gatshëm për të kryer këtë funksion, atëherë do të jetë më i humbur se kafsha nga e vërteta. Allahu xh.sh. thotë:
“A e ke parë atë që për zot çmon ep shin e vet, a mos do të bëhesh mbrojtës i tij? A mendon ti se shumica e tyre dëgjojnë ose kuptojnë? Ata nuk trajtohen ndryshe, po vetëm si kafshë, bile janë edhe më të humbur nga e vërteta”(34).
Në një ajet tjetër thotë:
“Ne krijuam shumë nga xhinët e njerëzit për xhehennem. Ata kanë zemra me të cilat nuk kuptojnë; ata kanë sy me të cilët nuk shohin, dhe ata kanë veshë me të cilët nuk dëgjojnë. Ata janë si kafshët, bile edhe më të humbur, të tillët janë ata të marrët”(35). Ky është përshkrimi i lëndëve djegëse të zjarrit të xhehennemit për ata që i kanë keqpërdorur ato organe që ua ka dhuruar Allahu, me të cilat të dominojnë në këtë gjithësi, dhe të jenë burim i njohurive, mirëpo ata i kanë shkatërruar këto mjete dhe organe, ata kishin zemra, mirëpo me to nuk kuptojnë, dhe sy mirëpo me ta nuk shohin, edhe veshë o me ta nuk dëgjojnë. Sepse, nëse njeriu nuk e kupton me zemrën e tij funksionin e tij për të cilin është krijuar, dhe nuk e njeh Krijuesin Që e ka krijuar, atëherë zemra e tij nuk konsiderohet zemër, sepse është bërë e pavlerë. Po ashtu, kur njeriu nuk i sheh gjurmët e Allahut në gjithësi dhe nuk gjykon me to, atëherë ai konsiderohet i verbër, pa marrë parasysh edhe sikur të pamët ta kenë në rregull:
“Sepse në të vërtetë sytë nuk verbërohen, por verbërohen zemrat në kraharor”(36).
Po ashtu, kur njeriu nuk i dëgjon këshillat dhe as zërin e së vërtetës, atëherë ai është i shurdhër, ashtu siç ka thënë Allahu xh.sh. në përshkrimin e një lloji të njerëzve:
“(Mbesin në errësirë) Të shurdhër, memecë dhe të verbër, prandaj ata nuk kthehen (nga ajo rrugë e tyre e keqe)”(37), i kanë shkatërruar mjetet dhe organet hyjnore, dhe përfundimi i tyre ishte se ata janë bërë si shtazët, madje edhe më të humbur.
Njeriu mund të lartësohet e të bëhet si engjëjt, apo ndoshta mund të jetë edhe më i mirë se engjëjt, sepse engjëjt nuk kanë as ndjenja dhe as epshe; po ashtu engjëjt nuk kanë armiq as të brendshëm e as të jashtëm, ashtu siç ka njeriu. Nëse njeriu triumfon mbi këto pengesa e lartësohet, atëherë bëhet më i mirë se engjëjt, dhe absolutisht do të jetë ndër krijesat më të dobishme, ashtu siç thotë Allahu xh.sh.:
“Ndërsa, ata që besuan dhe bënë ve pra të mira, të tillët janë krijesat më të dobishme”(38).
Ashtu siç mund të lartësohet njeriu në horizontet më të larta, po ashtu mund të degradohet në shkallë të ulëta, që të bjerë në nivelin e kafshës, madje edhe më poshtë:
“Ata janë si kafshët, bile edhe më të humbur”(39). Pse njerëzit janë më të humbur se kafshët? Sepse kafshëve nuk u është dhënë ajo që i është dhënë njeriut; kafshëve nuk u është dhënë mendja me të cilën do të kishin menduar, dhe as dëshira që ngjall epshet dhe bën zgjidhjen për to, atyre nuk u janë dhënë këto dhunti shpirtërore e mendore që posedon njeriu; kafsha nuk e ka sekretin e Fjalës së Allahut:
“Dhe t’i kem dhënë nga ana Ime shpirt”(40), prandaj kafsha është e falur.
Nga një aspekt tjetër, edhe kafshët kryejnë funksionin që kërkohet prej tyre. A ka ndonjë lopë e cila ka mundësi, e nuk jep qumësht? Apo, a ka ndonjë deve e cila refuzon që t’i hipet? Ato kryejnë funksionin e tyre për të lëvruar dhe për të bartur ngarkesa në ndonjë vend tjetër, ku nuk do të kishin mundur të mbërrinin vetëm pas një mundi të madh. Ato mund të përdoren edhe për hipje e për zbukurim, mirëpo kur njeriu nuk E njeh Allahun, nuk E adhuron Atë e as nuk e kryen hilafetin e Tij në Tokë, atëherë njeriu nuk e ka kryer as funksionin e as misionin e tij, prandaj është më i humbur nga e vërteta se shtaza.
Së këndejmi, ç’mund të thuash për ata njerëz të cilët jetojnë e vdesin dhe nuk E njohin Allahun xh.sh.? Ç’mund të thuash për ata ateistë të cilët mohojnë ekzistencën e Allahut xh.sh., – ç’janë ata? A janë pabesimtarë? Çfarë vlefte kanë ata? Ky njeri, që ha nga dheu, ecën mbi dhe, dhe mbaron në dhe; kjo krijesë e krijuar nga balta, mendjemadhe e kryelartë? Çfarë vlefte dhe pozite ka sa të mohojë ekzistencën e Allahut xh.sh.? Po ashtu, ata që besojnë ekzistencën e Allahut, po nuk i kryejnë obligimet e Tij, prej tyre ke edhe bij të myslimanë ve, ata që quhen Muhamed, Ahmed, Abdullah apo Abdurrahman, ata që quhen me emrat e të dërguarve të Allahut dhe shokëve të Pejgamberit (sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem) (ashabëve), ata të cilët jetojnë në mesin e myslimanëve dhe as që i sheh duke rënë në ruku apo në sexh de, të cilët janë të stërmbytur nga epshet, të cilët vrapojnë pas kënaqësive, të cilët:
“E lanë namazin e u dhanë pas kënaqësive (trupore), e më vonë do të hidhen në çdo të keqe (ose në Gaja)”(41), ç’është misioni i tyre? Ç’është misioni yt, o njeri? A je krijuar vetëm për të ngrënë e për të pirë?! Kështu bëjnë vetëm kafshët. Për se dallohesh nga lopa, deveja e gomari? Ç’është vlefta jote, o njeri, nëse nuk ke ndonjë funksion të madh? Ç’është vlefta jote, nëse nuk E njeh Allahun dhe as e adhuron Atë?
Njohja e Allahut dhe adhurimi i Tij është qëllimi kryesor për të cilin është krijuar njeriu. E pra njeriu duhet ta dijë qëllimin e tij, mirëpo, nëse njeriu jeton dhe nuk di përse jeton, nuk e di qëllimin e tij dhe as misionin e tij? Atëherë ai nuk është njeri!
Disa njerëz jetojnë si të mos ekzistonin fare, të gjallë si të vdekur, të pranishëm si të mos ishin fare, këta nuk janë njerëz dhe as që llogariten prej të gjallëve!?
Të tjerët i kanë kufizuar qëllimet e tyre në kënaqësi e epshe, ata janë për të cilët Allahu xh.sh. ka thënë:
“E ata që nuk besuan, përjetojnë kënaqësi (në këtë jetë) dhe hanë ashtu si hanë kafshët, e vendi i tyre është zjarri”(42).
Ka njerëz që jetojnë pa ndjenja, ashtu siç jetojnë gjërat e ngurta; pastaj njerëz të cilët jetojnë për epshe, ashtu siç jetoj në kafshët, vrapojnë pas epsheve; dhe njerëz që jetojnë ashtu siç jetojnë djajtë (shejtanët), funksioni i të cilëve është dredhia e dëmi për krijesat e Allahut, dhe çrregullimi në tokë.
Sa i përket njeriut të vërtetë, besimtarit, sepse përveç besimtarit të tjerët nuk bëjnë pjesë ndër njerëz, – edhe nëse llogariten si njerëz, edhe nëse statistikat e regjistrojnë në numrin e njerëzve, – çështja nuk është sasia e as numri, njeri i vërtetë është njeriu besimtar, i cili E njeh Allahun xh.sh., i kryen urdhrat e Tij, E adhuron Atë në tokë dhe i kryen çështjet e fesë. Ky është njeriu që Islami erdhi ta edukojë dhe ta formësojë atë, që person aliteti i tij të jetë i kompletuar. Këtë njeri e edukoi Pejgamberi (sal-lall-llahu ale jhi ve sel-lem) në Darul-Erkam në Mekë, dhe në Xhaminë e tij në Medinë, që të jetë i mirë për vetveten e pastaj t’u ndihmojë edhe të tjerëve, që të jetë prej:
“Atyre që besuan, që bënë vepra të mira, që porositën njëri-tjetrin t’i përmb ahen së vërtetës, dhe që këshilluan njëri tjetrin të jenë të durueshëm”(43). Ky njeri është ai që me Kuranin dhe Islamin, udhëtoi nëpër të gjitha pjesët e botës, në Lindje e Perëndim, Veri e Jug, ku ngriti kulturën shkencore dhe besimin, shtetin e drejtë dhe të mirë. Ky është njeriu i Islamit.
Prandaj, o mysliman, o njeri: Kuptoje qëllimin dhe misionin tënd, dhe përgatite veten tënde për të, jeto për këtë qëllim, ndoshta Allahu na mundëson që të jemi njerëz të vërtetë, të dimë obligimin tonë, të njohim qëllimin tonë në Tokën e Allahut.
____________________
Fusnotat:
1. Edh-Dharijat, 56-57. Përkthimin e ajeteve Kur’ anore nga gj.arabe në gj.shqipe e huazova prej përkthimit të Kur’anit nga H.Sherif Ahmeti, Prishtinë, 1988.
2. Et-Talak, 12.
3. Edh-Dharijat, 47.
4. Hadithin e transmeton Muslimi nga Ebu Seid El-Hudriju (radijall-llahu anhu), poashtu e tra nsmetojnë edhe Ebu Davudi dhe Nesaiu.
5. El Hadid, 21.
6. Ali Imran, 133.
7. El Mulk, 5.
8. Es-Saffat, 6.
9. Hadithin e transmeton Tirmidhiu nga Ebu Hure jreja (radijall-llahu anhu), poashtu e transmeton edhe Ebu Ja’la nga Enesi (radijall-llahu anhu).
10. El Munafikun, 11.
11. Në një ajet tjetër thuhet: “Dhe (përkujto) kur Zoti yt engjëjve u tha: Unë po krijoj njeriun nga balta e tharë, e zezë e me erë” (El Hixhr, 28).
12. Sad, 71-72.
13. El Bekare, 30.
14. El Hixhr, 29. Sad, 72.
15. El Bekare, 30.
16. El Bekare, 30.
17. El Hixhr, 29. Sad, 72.
18. I referohet ajetit Kur’anor: – “Pastaj, Ai është që nënshtroi detin, që prej tij të hani mish të freskët, e prej tij të nxirrni stoli që i mbani (i vishni), e i sheh anijet si çajnë (lundrojnë) në të (me ushtimë e çajnë ujin në det). Ua nënshtroi që të shfrytëzoni nga begatitë e Tij dhe ashtu të falën deroni (Zotin)” (En-Nahl, 14).
19. Ibrahim, 32-34.
20. En-Naziat, 33.
21. Et-Talak, 12.
22. Et-Talak, 12.
23. El Isra, 85.
24. Ali Imran, 7.
25. Edh-Dharijat, 20-21.
26. Fussilet, 53.
27. En-Neml, 88.
28. El Kijame, 22-23.
29. El Mutaffifin, 15.
30. Edh-Dharijat, 56.
31. Hud, 61.
32. El Bekare, 30.
33. El A’raf, 129.
34. El Furkan, 43-44.
35. El A’raf, 179.
36. El Haxhxh, 46.
37. El Bekare, 18. Dhe në një ajet tjetër: – “Ata ja në të shurdhër, memecë e të verbër, ata nuk kup tojnë” (El Bekare, 171).
38. El Bejjine, 7.
39. El A’raf, 179.
40. El Hixhr, 29. Sad, 72.
41. Merjem, 59. Fillimi i ajetit: – “E pas tyre (të mirëve) erdhën pasardhës të këqij”.
42. Muhammed, 12.
43. El Asr, 3.
Dr. Jusuf El Kardavi
(Përkthimi dhe përshtatja është bërë nga libri “Ligjëratat e Shejh El Kardavit”, përgatitur nga Halid Essa’d, mektebetu vehbeh, Kajro, 1997, vëllimi I, faqe: 17-29).
Përktheu: Dr. Faruk Ukallo
Dituria Islame 218
