Gaza ka numrin më të lartë të fëmijëve të amputuar për frymë në botë dhe është e paaftë të kujdeset për ta.
Kanë kaluar dy muaj që nga fillimi i armëpushimit në Gaza, por ushtria izraelite vazhdon të vrasë palestinezë, edhe pse bombardimet e pandërprera janë ndalur – të paktën për momentin. Ndihmat aq të nevojshme humanitare që u lejuan të hyjnë në Rripin e Gazës u ndalën përsëri dy javë më parë.
Ajo që arriti të hyjë gjatë një muaji e gjysmë nuk mjaftoi për të ringjallur sistemin e shëndetësisë, tashmë të shkatërruar. Spitale dhe klinika të shumta janë zhdukur, veçanërisht në veri, duke detyruar organizatat humanitare të ngrejnë tenda për të ofruar kujdes bazë për qindra mijëra të mbijetuar. Por edhe furnizimet mjekësore që u dërguan tashmë po shterojnë.
Mes kësaj situate të dëshpëruar, sistemi shëndetësor i Gazës nuk është në gjendje të rimëkëmbet, e aq më pak të përballet me krizat e shumta shëndetësore që po rëndojnë mbi popullsinë civile. Një nga më të rëndat është numri tronditës i personave të amputuar për shkak të përdorimit të pakufizuar të armëve shpërthyese nga Izraeli për 15 muaj me radhë.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, deri në shtator 2024, rreth 22,500 njerëz në Gaza kishin pësuar dëmtime të rënda, përfshirë amputime, trauma në shtyllën kurrizore, lëndime të trurit dhe djegie të mëdha. Në kulmin e luftës, organizatat humanitare raportonin se më shumë se 10 fëmijë humbnin një ose dy gjymtyrë çdo ditë. Shumë prej tyre u operuan pa anestezi, ndërsa gjymtyrët e tyre mund të ishin shpëtuar nëse spitalet nuk do të ishin shkatërruar. Kombet e Bashkuara deklaruan në dhjetor se Gaza ka numrin më të lartë të fëmijëve të amputuar për frymë në botë.
Gjatë një vizite në spitalin Al-Aqsa Martyrs në korrik 2024, pashë nga afër se si një nga spitalet e fundit funksionale në Gaza po përpiqej të ndihmonte të plagosurit nga bombardimet. Aty u ndesha me Tala-n, një vajzë katërvjeçare që kishte humbur një këmbë dhe qante me të madhe, ndërsa e ëma e saj, gjithashtu e plagosur rëndë, nuk mund të vinte ta qetësonte. Po ashtu, u takova me Abdallah-un, një djalë të ri që mbërriti në spital i pavetëdijshëm dhe iu desh t’i amputohej këmba e mbetur.
Kur u riktheva në dhjetor, takova dy motra të vogla, Hanan, 3 vjeçe, dhe Misk, 1 vit e 8 muajshe, që kishin humbur gjymtyrët dhe nënën e tyre në një sulm izraelit disa muaj më parë. Hanan kishte humbur të dyja këmbët, ndërsa Misk njërën. Tezja e tyre më tregoi për vështirësitë e kujdesit ndaj tyre, ndërsa Hanan pyeste pse nuk kishte këmbë si fëmijët e tjerë.
Këto janë vetëm disa nga mijëra histori të fëmijëve që nuk mund të luajnë më me shokët e tyre dhe që po vuajnë një traumë të thellë, ndërkohë që nuk kanë qasje as në kujdesin më bazik.
Edhe para kësaj lufte shkatërrimtare, Gaza përballej me një numër të lartë amputimesh nga luftërat e mëparshme dhe sulmet ndaj demonstratave paqësore. Por atëherë kishte qendra rehabilitimi dhe organizata që ndihmonin këta pacientë. Spitali Hamad për Proteza ndihmonte të amputuarit me gjymtyrë artificiale, ndërsa programe të ndryshme ofronin mbështetje psiko-sociale për të përballuar traumën. Por sot, gjithçka është e shkatërruar. Spitali Hamad u rrafshua brenda javëve të para të luftës.
Spitalet e shkatërruara dhe klinikat e improvizuara nuk mund të ofrojnë kujdes as për sëmundjet kronike, e aq më pak për personat me aftësi të kufizuara. Kalimi kufitar i Rafahut është mbyllur sërish dhe asnjë i plagosur nuk mund të largohet për trajtim. Mijëra proteza, paterica dhe karroca për personat me aftësi të kufizuara janë të domosdoshme, por nuk lejohen të hyjnë në Gaza.
Me përmasat e shkatërrimit të sektorit shëndetësor, do të duhen vite që ai të rindërtohet – dhe kjo vetëm nëse Izraeli ndalon përdorimin e ndihmave si një formë ndëshkimi kolektiv. Deri atëherë, të amputuarit në Gaza do të vuajnë jo vetëm nga mungesa e kujdesit dhe rehabilitimit, por edhe nga një traumë e thellë psikologjike që nuk do të mund të shërohet lehtë. Kjo do të jetë epidemia e heshtur e Gazës.
Nga: Hadeel Awad Shkrimtare dhe infermiere nga Gaza. /Aljazeera
